❤️ Opiekun Medyczny i Terapeuta Zajęciowy – nieprzekraczalny zakres kompetencji ❤️
W systemie opieki zdrowotnej i społecznej każdy zawód ma swoje niepodważalne miejsce. Opiekun medyczny i terapeuta zajęciowy to profesje, które wnoszą ogromną wartość w życie pacjentów – od wsparcia pielęgnacyjnego i emocjonalnego, po pomoc w odzyskiwaniu sprawności oraz integracji społecznej.
Ale jest coś, co stanowi fundament ich pracy: nie wolno przekraczać zakresu własnych kompetencji.
Dlaczego? Bo bezpieczeństwo pacjenta, odpowiedzialność prawna i etyczna oraz jakość świadczonych usług opierają się na tym, że każdy członek zespołu wie, co należy do jego obowiązków – i potrafi zatrzymać się tam, gdzie zaczynają się zadania innego specjalisty.
👩⚕️ Opiekun medyczny – nie tylko pomoc, ale i odpowiedzialność
Opiekun medyczny wykonuje szereg działań opisanych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2025 r..
Do jego podstawowych zadań należy m.in.:
- ocena potrzeb pacjenta (pomiary tętna, ciśnienia, temperatury),
- czynności higieniczne i pielęgnacyjne,
- pomoc w karmieniu, podawaniu leków drogą doustną czy przez skórę,
- profilaktyka odleżyn, aktywizacja w codziennych czynnościach,
- współpraca z pielęgniarkami, lekarzami i terapeutami.
Opiekun z rozszerzonymi kwalifikacjami (np. po szkole policealnej MED.14) może wykonywać dodatkowe czynności, jak:
- zmiana opatrunków zgodnie z zasadami aseptyki,
- pomoc przy tlenoterapii, inhalacjach i ćwiczeniach oddechowych,
- pobieranie krwi włośniczkowej i żylnej,
- wykonywanie prostych testów diagnostycznych.
❗ ALE – poza tym zakresem opiekun nie może wykraczać. Nie wolno mu wykonywać procedur inwazyjnych, zleceń wymagających decyzji medycznych czy działań typowych dla pielęgniarki lub lekarza.
🎨 Terapeuta zajęciowy – aktywizacja, nie medycyna
Rola terapeuty zajęciowego koncentruje się na:
- budowaniu relacji i wspieraniu komunikacji,
- diagnozie potrzeb biopsychospołecznych,
- planowaniu i prowadzeniu zajęć terapeutycznych,
- organizowaniu aktywności wspierających samodzielność pacjenta,
- ocenie efektów terapii i wprowadzaniu zmian do programu.
Terapeuta zajęciowy nie ma prawa wykonywać czynności medycznych, np. podawać leków, zakładać opatrunków czy prowadzić zabiegów fizjoterapeutycznych.
🚫 Konsekwencje wykraczania poza kompetencje
Każdy przypadek działania poza zakresem uprawnień niesie ze sobą poważne skutki:
- 🛡️ Zagrożenie zdrowia i życia pacjenta – brak odpowiedniego przygotowania zwiększa ryzyko błędów, które mogą zakończyć się tragicznie.
- ⚖️ Konsekwencje prawne – odpowiedzialność karna, cywilna, dyscyplinarna. To grozi nie tylko utratą pracy, ale i prawa do wykonywania zawodu.
- 🌟 Spadek jakości opieki – chaos w zadaniach prowadzi do utraty zaufania i niespójności działań zespołu.
- 🤝 Utrata etyki zawodowej – świadomość własnych granic jest częścią profesjonalizmu.
- 🙏 Podważenie zaufania społecznego – jeden błąd odbija się echem na całym środowisku zawodowym.
✅ Jak postępować w praktyce?
- Nie wykonuj czynności, do których nie masz kwalifikacji.
- W razie wątpliwości konsultuj się z przełożonym lub osobą uprawnioną.
- Dokumentuj sytuacje, w których musiałeś odmówić z powodu braku kompetencji.
- Zgłaszaj potrzebę szkoleń, jeśli dane czynności są wymagane w placówce.
- Pamiętaj: twoim obowiązkiem jest nie tylko pomagać, ale i chronić pacjenta przed ryzykiem.
✨ Podsumowanie
Opiekun medyczny i terapeuta zajęciowy to fundamenty systemu opieki zdrowotnej i społecznej. Ich praca daje pacjentom bezpieczeństwo, wsparcie i nadzieję.
Ale fundament ten jest trwały tylko wtedy, gdy przestrzegane są zasady:
- każdy działa w swoim zakresie,
- każdy zna swoje granice,
- każdy bierze odpowiedzialność za swoje decyzje.
👉 Profesjonalizm to nie tylko wiedza i umiejętności, ale także świadomość, czego NIE wolno robić.
Zarząd OZZOMiPPS
